Otomobil 101: Alt Takım Parçaları ve Görevleri

Arabanın dıştan görünüşüne bakıldığında modeli, rengi, farları gibi karakteristik özellikleri dikkat çekse de yollarda güvenle gidişi, mekanik aksamından geçiyor. Mühendislik harikası olan arabaların konforlu ve güvenli sürüş deneyimi sağlayabilmesi için bir araç yaklaşık 3 bin parçadan oluşturuluyor.Tabii ki bu parçaların hepsini detaylı bir şekilde bilmek, uzman işi. 

Ancak aracın bakım ve onarımını doğru bir şekilde yaptırabilmek ya da araçta oluşabilecek olası arızalarda önlem alabilmek için aracın önemli parçalarını bilmek gerekli. O halde gelin, bir aracı oluşturan parçaları, aracın hareket etmesinde ve yol sürüş deneyimini güvenli hale getiren alt takım parçalarını detaylı bir şekilde birlikte inceleyelim.  

Araba Parçaları Nelerdir? 

Arabanın alt takım parçalarına geçmeden önce bir aracı oluşturan parçaların tümünü ve bu parçaların hangi kategorilerde yer aldığını öğrenerek başlayabiliriz. 

Bir aracın çalışmasını etkileyen pek çok parça olduğu gibi her bir parçanın bulunduğu alana göre de kategorilendirme yapmak mümkün. Arabayı oluşturan parçalar; alt takım, ön takım, iç takım, kaporta ve motor olarak gruplara ayrılabilir. Şimdi, alt takım dışında kalan gruplarda hangi parçalar olduğuna bakalım: 

Ön takım parçaları: Amortisör takozları, salıncak, direksiyon kutusu, viraj demiri, rotil, z rot 

İç takım parçaları: Akü, radyatör, karbüratör, endüksiyon bobini, yakıt pompası, manifoldlar, bujiler 

Kaporta parçaları: Motor kaputu, bagaj kapağı, kapılar, tavan, ön-arka çamurluk ve tamponlar, camlar, ızgara, spoiler 

Motor parçaları: Motor bloğu, silindir kapağı, piston, krank mili, eksantrik mili, karter, sibop, şarj dinamosu, marş motoru

Aracın mekanik kısmını oluşturan bu parçalar dışında arabanın sürüş deneyimini etkileyen elektronik aksamlar da bulunur. Araba modellerinin teknolojik özelliklerini belirleyen bu parçalar ise far sistemi, multimedya ekranı ve kilit sistemi olarak sıralanabilir. 

Araba Alt Takım Parçaları Nelerdir?

Araba parçalarının isimlerini genel olarak öğrendiğimize göre şimdi “Alt takım parçaları nelerdir ve ne işe yarar?” sorusunun cevabına gelelim. Bir arabanın alt takım parçaları; aracın tekerleklerinin hareket etmesi, frenlerin düzgün bir şekilde çalışması ve yol tutuşu için gerekli olan parçaların tamamını kapsar. Kısacası bir aracın güvenli sürüş deneyimi sunmasına yardımcı olan parçalar, alt takım parçalarıdır. 

Alt takım parçaları, aracın hareketi için önemli olsa da bu parçalar, aracın alt kısmında yer aldığı için yıpranma ve aşınma durumu gözden kaçabilir. Bu nedenle düzenli kontrolleri aksatmamak gerekli. Ayrıca olası bir arıza durumunda sorunun nerede olduğunu anlayabilmek için alt takım parçalarını bilmek oldukça önemli. Bu nedenle alt takımın hangi parçalardan oluştuğunu incelemeye başlayalım. 

Araç alt takım parçalarını şu şekilde sıralayabiliriz:

• Dingil 

• Egzoz

• Şanzıman 

• Şaft 

• Balata 

• Diferansiyel 

• Şasi 

• Amortisör 

Araba Alt Takım Parçalarının Görevleri

Aracın alt takım parçalarını sıraladığımıza göre şimdi, her bir parçanın görevini detaylı şekilde inceleyebiliriz. 

Dingil (Aks) 

Dingil, diğer adıyla aks, tekerleklerin hareket etmesini sağlayan en önemli parçadır. Tekerlekler, araca çelik bir çubuk olan dingiller vasıtasıyla bağlanır ve bu parça sayesinde tekerleklere güç aktarılır. Böylelikle tekerlekler öne ve arkaya doğru hareket edebilir. 

Egzoz 

Alt takım parçaları içinde halk arasında da en çok bilinen parça egzoz olabilir. Egzoz, bir boru vasıtasıyla motora bağlanan ve motorun çalışması anında yakılan gazın dışarı atılmasını sağlayan bir parçadır. Aynı zamanda egzozun susturucu özelliği sayesinde motor çalışırken çıkan ses, minimum seviyeye düşürülür. 

Şanzıman (Vites Kutusu)

Vites kutusu olarak da bilinen şanzıman, vites geçişlerinin kontrollü bir şekilde yapılmasını sağlayan ve aracın hareket etmesinde temel işlevi olan parçadır. Vitesin işlevini yerine getirmesini sağlayan şanzıman, aracın hareket etmesinde ve hızın sabit tutulmasında önemli rol oynar. 

Şaft 

Şaft, şanzımandan çıkan dönme kuvvetinin önce diferansiyele, ardından da tekerleklere iletilmesini sağlayan parçadır. Parçalar arası bağlantı görevi gören şaft hem şanzımanın hem de diferansiyelin çalışmasında etkilidir. 

Balata 

Balata, fren sisteminin önemli bir parçasıdır. Fren pedalına basıldığı anda fren kaliperleri ve diskleri arasında yer alan fren balataları, sürtünme yolu ile tekerleğin dönmesini yavaşlatır ve arabanın durmasına yardımcı olur. 

Diferansiyel 

Şafttan gelen dönme kuvvetini tekerleklere aktaran diferansiyel, gelen kuvveti dengeli bir şekilde tekerlekler arasında paylaştırır. Örneğin virajlarda her tekerlek farklı bir dönme hızına ihtiyaç duyar. Bu noktada diferansiyel devreye girerek her tekerleğin ihtiyacı kadar hızın iletilmesini sağlar. 

Şasi 

Şasi, sadece alt takımın değil, tüm aracın parçalarının güvenle ve kontrollü bir şekilde monte edilmesi ve taşınabilmesi için gerekli olan çerçevedir. Alt takımda yer alan tüm parçaların düzenli bir şekilde çalışabilmesi, arabanın omurgası olan şasiye yani tabanda yer alan sağlam metal konstrüksiyona bağlıdır. 

Amortisör 

Sürüş esnasında yoldaki engebelerden dolayı oluşabilecek sarsıntınların etkisi, amortisör sayesinde hafifletilir. Amortisör takozları ile şasiye sabitlenen amortisörler, sarsıntıların şiddetini azaltmak için titreşimden doğan enerjiyi ısıya çevirir ve emer. 

Görüldüğü gibi alt takım parçalarının her biri, arabanın çalışması ve hareket etmesinde önemli bir göreve sahip. Alt takım parçalarındaki herhangi bir sorun, motordan gelen gücün tekerleklere aktarımını zorlaştırıp aracın çalışmamasına neden olabilir. Arabaları iyi tanımak için sadece modeller değil, iç aksamlar da işte bu yüzden önemli.