Geleceğin Sürüş Teknolojisi: Otonom Araç Nedir?

Teknolojinin gelişmesi, her sektörü etkilediği gibi otomotiv sektörünü de geliştirmeye devam ediyor. Artık daha gelişmiş teknolojilere sahip otomobiller, araç içi sistemler ve hibrit araç gibi farklı motor çeşitleri ile karşılaşmak mümkün. Bu teknolojinin geldiği son noktalardan biri ise tabii ki otonom araçlar.

Otomotiv sektörünün ve sürüş deneyiminin geleceği diyebileceğimiz otonom araçları çok daha uzak olmayan bir gelecekte trafikte görebiliriz. Hatta mevcut sürüş teknolojileri, otonom sürüş teknolojisi ile tarihe karışabilir. Çünkü otonom sürüş sayesinde araç kullanmak, yerini sürücüsüz araçla seyahat etmeye bırakabilir. “Peki, bu nasıl olacak?” diyorsanız “Otonom sürüş teknolojisi nedir?”  ve “Otonom araçlar nasıl çalışır?” incelemeye başlayalım. 

Otonom Sürüş Nedir? 

Otonom sürüş, bir araçta sürücü olmadan sürüş yapabilme imkanı tanıyan bir teknolojidir. Yapay zeka yazılımları ve gelişmiş mühendisliğin eseri olan otonom sürüş teknolojileri sayesinde aracın kullanılmasına gerek kalmadan yolculuk yapılabilir. Kısacası geleneksel bir araçta sürücü tarafından yapılabilen her şey, otonom araç ile sürücüsüz bir şekilde gerçekleştirilebilir. 

“Peki, bu nasıl oluyor?” diye merak ediyorsanız otonom araç teknolojisinin nasıl çalıştığını incelemekte fayda var. 

Otonom Araç Teknolojisi Nasıl Çalışır?

Otonom araçlar, gelişmiş donanım ve sistemler ile donatıldığı için sürüş esnasında araç, çevresindeki araçları ve yol durumunu izleyerek çevresini otomatik olarak algılar. Bu şekilde araç, çevresindeki duruma göre kendi kendine sürüş yapabilir ve olası bir durumda önlem alabilir. Bu takip ise aracın farklı noktalarına yerleştirilen sensörler ve kameralar ile sağlanır. 

Çevresindeki nesneleri algılayan bu kameralar ve sensörler sayesinde araçta bulunduğu ortamla alakalı veriler toplanır. Daha sonrasında bu veriler, otonom aracın içerisinde bulunan yazılıma aktarılır. Yapay zeka destekli bu yazılımlar sayesinde veriler hızlı bir şekilde işlenerek aracın hareketine dair kararlar alınır. 

Örneğin aracın kameralarından önde bir aracın durduğu algılandı. Bu veriye göre aracın otomatik olarak hızı yavaşlatılır ve araç, sistem tarafından durdurulur. Böylece otonom araç, sürücü müdahalesine gerek kalmadan diğer araçlarla kontrollü bir şekilde ve trafik kurallarına uyarak hareket eder.

Tabii ki tüm bu sürüş deneyimi, aracın otonom sürüş seviyesine göre değişebilir. Hiçbir müdahale gerektirmeyen araçlar, tam otonom sürüş deneyimi sunar. Ancak bazı otonom araçlarda, sürücü müdahalesi gerekebilir. 

Otonom Sürüş Seviyeleri Nedir ve Nasıl Kullanılır?

Yukarıda da belirttiğimiz gibi otonom sürüşün seviyeleri bulunur. Genel olarak bu sürüş seviyeleri, tam ve yarı otonom olarak ayrılsa da aslında otonom sürüşte 5 ayrı seviye bulunur. Bu otonom sürüş seviyelerini ve özelliklerini ise şu şekilde sıralamak mümkün: 

1. Seviye: Temel Yardımcı Sistemler

Bu seviyede, araç temel güvenlik sistemleriyle donatılmıştır. Örneğin araçta şerit takip asistanı ve otomatik frenleme gibi özellikler bulunabilir. Ancak direksiyon, gaz ve fren kontrolleri tamamen sürücünün kontrolündedir. Araç, sürücüye yardımcı olur ancak bağımsız hareket edemez.

2. Seviye: Gelişmiş Sürüş Destek Sistemleri

Bu seviyedeki araçlarda, hız sabitleme (Cruise Control) ve şerit takip sistemleri gibi daha gelişmiş yardımcı teknolojiler bulunur. Araç, sürücünün belirlediği hızda gidebilir ve belirli sürüş fonksiyonlarını kontrol edebilir. Ancak direksiyon ve frenleme hala sürücünün sorumluluğundadır.

3. Seviye: Yarı Otonom Sürüş

Seviye 3, aracın belirli durumlarda kendi başına karar verebildiği ilk aşamadır. Adaptif hız sabitleme ve trafik takip sistemleri sayesinde araç, trafiği algılayabilir ve diğer araçlarla mesafesini ayarlayabilir. Ancak bu seviyede de sürücü gerektiğinde müdahale edebilir. Araç belli bir süre kendi başına ilerlese de bu seviyedeki otonom sürüşte sürücünün direksiyon veya pedallara dokunarak sistemi aktif tutması gerekebilir. 

4. Seviye: Gelişmiş Otonom Sürüş

Bu seviyedeki araçlar, kendi kendine sürüş yeteneğine sahiptir ve çoğu sürüş senaryosunda insan müdahalesine gerek duymaz. Ancak belirli ekstrem hava koşulları veya karmaşık trafik durumlarında sürücünün kontrolü devralması gerekebilir. Şehir içi veya otoyol gibi belirlenmiş alanlarda tam otonom sürüş gerçekleştirebilirler.

5. Seviye: Tam Otonom Sürüş

Seviye 5, sürücüsüz araçların tamamen bağımsız hareket edebildiği noktadır. Bu araçlarda direksiyon, gaz ve fren pedalları gibi manuel kontrol mekanizmaları bulunmaz. İnsan müdahalesi olmadan her türlü yol ve hava koşulunda çalışabilirler. Araç, bir uygulama veya sesli komut sistemi ile uzaktan çağrılabilir ve belirlenen bir noktaya kendi kendine gidebilir.

Otonom sürüş seviyelerinden de anlaşıldığı gibi günümüzde pek çok araçta yer alan araç güvenlik sistemleri için aslında otonom sürüşün ilk adımları demek mümkün. Bu araç güvenlik sistemlerinin geliştirilmesi sayesinde de aracın sürücü müdahalesi olmadan hareket edebilmesi sağlanıyor. 

Otonom Araç Çeşitleri Nelerdir?

“Peki, şu an tam otonom araç var mı?” diye merak ediyorsanız, pek çok otomobil firmasının sürücüsüz araç denemesi yaptığını söyleyebiliriz. Ancak pek çok markanın yaptığı bu denemeler, daha test aşamasında olduğu ve sadece belli bölgelerde kullanıldığı için şu an trafikte tam otonom araçlarla karşılaşmak mümkün değil. 

Fakat yarı otonom diyebileceğimiz pek çok gelişmiş özelliğe sahip araçlar trafikte aktif olarak kullanılıyor. Otonom sürüş olan araçlardan bazılarını ise şu şekilde sıralayabiliriz: