Otomobil 101: Lastik Nasıl Değiştirilir?

Değiştirme nedeni fark etmeksizin lastik değiştirmek çok da zor olmayan bir işlemdir. Dolayısıyla her durumda aracınızın lastiğini kendiniz değiştirebilirsiniz. Bu iş için ihtiyaç duyacağınız temel aletler kriko ve bijon anahtarıdır. Opsiyonel olarak yanınızda bulundurabileceğiniz veya güvenlik açısından kullanmanız gereken malzemeleri de düşündüğümüzde listeyi uzatabiliriz. Lastik değiştirmek için gereken malzemeleri şöyle sıralayabiliriz:

• Yedek lastik

• Kriko

• Bijon anahtarı

• Takoz

• Eldiven ve dizlik

• Reflektör (uyarı üçgeni)

• Fosforlu yelek (ikaz yeleği)

• El feneri

Eldiven ve dizlik, ellerinizin ve kıyafetinizin kirlenmemesi için kullanabileceğiniz malzemelerdir. Fosforlu yelek ve el feneri, karanlıkta lastik değiştirmeniz gerektiğinde faydalı olur. Diğer malzemeler ise yol kenarında lastik değiştirmek için mutlaka yanınızda olmalıdır. Şimdi, adım adım lastik değiştirme işlemlerine geçebiliriz: 

1. Aracınızı güvenli ve düz bir yere çekin, yokuşta durmayın.

2. Araçtaki herkesin inmesini sağlayın, el frenini çekin ve dörtlü flaşörleri yakın.

3. Aracınızın yaklaşık 20 - 30 metre kadar gerisine, yoldan geçen sürücülerin fark edebileceği bir noktaya bir reflektör yerleştirin.

4. Olası kaymaları ve dengesizlikleri önlemek için değiştirmeyeceğiniz lastiklerin birinin veya birkaçının önüne-arkasına takoz görevi görecek bir nesne koyun.

5. Varsa jant kapağını çıkarın ve bijonları gevşetin, ama tamamen sökmeyin. 

6. Krikoyu aracın altına, değiştireceğiniz lastiğin yakınlarına, sağlam bir yere yerleştirin.

7. Lastik yerden yaklaşık 15 cm uzaklaşacak şekilde kriko ile aracı kaldırmaya devam edin.

8. Gevşettiğiniz bijonları lastik havadayken sökün ve kaybolmayacak bir yere koyun.

9. Tekerleği kendinize doğru çekerek yerinden çıkarıp yedek lastiği aynı şekilde iterek yerine yerleştirin.

10. Bijonları, çapraz sırayla yuvalarına yerleştirin ve sadece yerlerine oturana kadar elinizle çevirin, ama tamamen sıkmayın.

11. Kriko ile aracı zemine indirin ve krikoyu aracın altından çıkarın.

12. Lastik zemindeyken bijon anahtarı ile bijonları güçlü bir şekilde sıkın.

Lastik değiştirme işlemini tamamladınız. Şimdi, tüm malzemeleri toplayıp bagaja kaldırarak yolunuza devam edebilirsiniz. 

Kış ve Yaz Lastiği Değişim Zamanı

Türkiye’de kış lastiği takma zorunluluğu genellikle 1 Aralık - 1 Nisan tarihleri arasında uygulanır. Bu tarih aralığı, valilik ve yerel yönetimler tarafından uzatılabilir veya kısaltılabilir. Çünkü burada önemli olan hava durumu ve bölgenin yağış yoğunluğudur. Dolayısıyla ülkemizin farklı iklimlere sahip bölgelerinde farklı tarihler arasında uygulama yapılabilir. 

Tarihlerin değişmediğini varsaydığımızda ise kış lastik değişim zamanı 1 Aralık’tır. Yani en geç 1 Aralık’a kadar aracınızdaki yaz lastiğini kış lastiği ile değiştirmeniz gerekir. Tekrar yaz lastiğine geçmek için ise 1 Nisan’ı veya yetkili kurumların belirleyeceği tarihi beklemelisiniz. 

Lastik Değişiminde Nelere Dikkat Edilmeli?

Lastik değiştirmek temelde kolay bir işlemdir, fakat yine de birçok noktaya dikkat etmeniz gerekir. Çünkü tekerlekler, sürüş güvenliğini doğrudan etkiler. Bu nedenle lastik değiştirme sürecinde hassas davranmalı ve şu detaylara mutlaka dikkat etmelisiniz:

• Trafiğin aktığı bir yolun kenarında lastik değiştirmeniz gerekebileceği için güvenlik ekipmanlarını mutlaka yanınızda taşıyın.

• Yedek lastiğinizin sağlam olduğundan emin olun. 

• Hasarlı lastiği orijinal lastikten daha hafif yapıda standart bir stepne ile değiştirdiyseniz en kısa sürede servise giderek orijinal boyutlarda bir lastik taktırın. 

• Bijonları tamamen sıktığınızdan emin olun, fakat sıkma işlemi yaparken aşırı güç uygulamaktan kaçının. Bu durum bijonların aşınmasına ve yuvanın kırılmasına sebep olabilir. 

• Lastiğinizi değiştirdikten sonra 10 - 15 dakika yolculuk yapın ve ardından aracınızı yol kenarına çekerek bijonları tekrar kontrol edin. Tam sıkılmamış bir bijon varsa bu süreçte gevşemiş olabilir ve sürüş güvenliğini riske atabilir. 

• Birden fazla lastiği değiştirdiyseniz hangi lastiği nereden söktüğünüze dair lastik üzerine notlar ekleyin (Örneğin sağ ön için SAÖ veya sol arka için SOA vb).

Güvenli yolculuklar için aracınızla ilgili her detaya önem vermelisiniz. El yatkınlığınızın olmadığı onarım işlemleri için mutlaka servise gidin. Aracınızla ilgili daha fazla pratik bilgi için ise “Araç Rehberi” sayfamıza göz atmayı ihmal etmeyin.