Yakından Bakış: Atmosferik Motor Nedir?

Araç satın almak istediğinizde karşınıza birçok farklı motor tipi çıkar. Bu motorlar güç, performans ve yakıt tüketimi gibi konularda birbirinden ayrılırlar. Yaygın bir şekilde kullanılan atmosferik motor da bu konularda farklı özelliklere sahiptir. Turbo motorun yaygınlaşmasının ardından kullanımı azalan atmosferik motor, bazı avantajlarından dolayı hala tercih ediliyor. Peki, atmosferik motor nedir ve turbo motordan farkı ne?

Atmosferik Motor Ne İşe Yarar? Nasıl Çalışır?

Atmosferik motorun çalışma prensibi, turbo motordan biraz farklıdır. Bu motor tipinin verimli olduğu ve olmadığı noktalar da bu çalışma tarzından kaynaklanır. Öncelikle “Atmosferik motor nasıl çalışır, ne işe yarar?” sorusunu cevaplayalım.

Atmosferik motor, çalışma prensibi gereği aracın bulunduğu ortamdaki hava basıncını kullanmasını sağlar. Motor, pistonu kullanarak silindirdeki havayı ve yakıtı alır. Dolayısıyla pistonun aldığı havanın basıncı, motor gücünü belirleyen en önemli etken olur. 

Bileşenleri arasında yanma odası da bulunan atmosferik motor, içten yanmalı motor türleri arasında yer alır. Çalışma sürecinde ortalama 1 bar değerindeki atmosfer basıncı vakumlanır. Emilen hava, yakıtla birlikte silindirlerin içine gönderilir. Yakıtın yanması için yüksek basınç ve sıcaklık ortamı oluşur. Dışarıdan gelen bir ateşlemeyle de motor enerji üretmeye başlar.

Atmosferik Motorun Avantajları Nelerdir?

Bir motorun taşıdığı bazı özellikler kimi zaman avantaj, kimi zaman ise dezavantaj yaratabilir. Dolayısıyla araç satın alırken ya da kiralarken motor tipine mutlaka bakılmalıdır. İhtiyaç doğrultusunda yüksek performans gösteren ya da yakıt tüketimi sağlayan bir model seçilmelidir. Peki, atmosferik motor bunları sağlayabiliyor mu?

Daha yüksek performans isteyenler çoğunlukla turbo motoru seçse atmosferik motorlar, sunduğu bazı avantajlardan dolayı spor arabalarda sıkça kullanılır. Bu motorların sunduğu avantajlar incelendiğinde verimli olup olmadığı daha kolay anlaşılabilir. 

Daha Uzun Ömür

Atmosferik motor, turbo motora göre daha uzun kullanım ömrü sunabilir. Bunun sebebi ise maruz kaldığı düşük basınçtır. Ortam havasını kullanan ve ekstra basınç üreten bir parçaya sahip olmayan atmosferik motorun aşınma oranı çok daha düşüktür. Ayrıca aşırı yüksek basınç olmayınca motora zarar verecek kadar yüksek bir sıcaklık da ortaya çıkmaz. Bu da motorun ömrünü uzatan bir diğer detaydır. 

LPG’de Ekstra Yakıt Tasarrufu

Atmosferik tipteki motorlar, araçlara takılan LPG sistemlerine kolayca uyum sağlar. Bu tip motora sahip bir araç, yakıt olarak LPG’nin kullanılması halinde ortalama %30 civarında tasarruf sağlayabilir. LPG sistemine uyumlu olmayan atmosferik motorlar ise bir tadilat işlemiyle uyumlu hale getirilebilir. 

Satın Alma Sürecinde Daha Uygun Fiyat

Daha düşük üretim ve geliştirme maliyetleri de atmosferik motor avantajları arasında yer alır. Performans bakımından turbo motorların gerisinde kalması da fiyatını düşüren bir başka unsurdur. Dolayısıyla bu motor tipine sahip araçlar daha uygun fiyatlarla satışa sunulur.

Daha Hızlı Tepki, Daha Düşük Gecikme

Bazı motor tipleri, yakıt tasarrufu ve performans artışı için egzoz gazından yararlanır. Egzoz gazından yararlanmak, aracın çalışma sürecinde aşamalı bir işlemden geçmesine sebep olur. Bu aşamalı işlem ise motor tepki süresini bir miktar geciktirir. 

Turbo motorlar egzoz gazından yararlanırken atmosferik motorlarda ise böyle bir durum söz konusu değildir. Dolayısıyla bu motorlar düşük gecikme süresi sayesinde çok daha hızlı tepki verirler. Hızlı tepki verme özelliği sayesinde de bazı spor araba modellerinde atmosferik motor tercih edilir.

Atmosferik Motorun Dezavantajları Nelerdir?

Sunduğu avantajlardan yararlanmak isteyen sürücüler atmosferik motorlu araçları tercih eder. Diğer motor tiplerine sahip araçların tercih edilmesindeki sebepler ise bu motorun ortaya çıkardığı dezavantajlardan kaynaklıdır. Alınan performansı sınırlayan çalışma prensibinin yanında ekstra maliyet doğuran detaylar da bu dezavantajlar arasında gösterilebilir. 

Sınırlı Güç Üretimi

Atmosferik motorlarda hava basıncını artırmakla görevli ekstra bir sistem yoktur. Dolayısıyla atmosfer basıncının üzerine çıkmak mümkün değildir. Motorun güç çıkışı da bu sebeple sınırlıdır ve daha yüksek güç sağlamak zordur.

Yüksek Yakıt Tüketimi

Yakıt tüketimi konusunda dezavantaj yaratan detay da aslında sınırlı güç üretimidir. Atmosferik motorlar belirli bir noktaya kadar güç üretebilirler. Yüksek güce ulaşabilmeleri için bu tip motorlar daha yüksek hacimlerde ve daha yüksek beygirlerde üretilir. Yüksek silindir hacmi ve yüksek beygir de daha fazla yakıt tüketimi anlamına gelir. Özellikle atmosferik benzinli motoru bulunan araçlar, yakıt konusunda pek ekonomik değildir. 

Büyük ve Ağır Aksamlar

Bir motorun atmosferik olup olmadığı boyutuna bakarak anlaşılabilir. Çünkü bu tip motorlar çok daha büyük boyutlara sahiptir. Motoru oluşturan aksamların büyüklüğü, motorun boyutunu da artırır. Bu durum ise motorun hem çok fazla yer kaplamasına hem de ekstra ağırlık yapıp performansın düşmesine neden olur. 

Daha Yüksek Vergi

Türkiye’de MTV, araçların silindir hacimlerine göre belirlenir. Atmosferik motorlu araçlar ise genellikle daha yüksek silindir hacmine sahip olurlar. Dolayısıyla bu tip bir araç alındığında periyodik olarak ödenecek MTV’nin daha yüksek çıkabileceği unutulmamalıdır. 

Atmosferik Motor Uzun Ömürlü mü?

Bir motorun kullanım ömrünü belirleyen çok fazla iç ve dış etken vardır. Kullanılan yakıtın kalitesinden sürüş tarzına kadar hemen her detay, motor ömrünü etkileyebilir. Dolayısıyla atmosferik motorun uzun ömürlü olması konusunda net bir cevap vermek mümkün değildir. Fakat turbo motorla karşılaştırıldığında daha uzun ömürlü olduğu söylenebilir. Çalışırken yüksek basınca ve aşırı sıcaklığa maruz kalmadığı için aynı şartlarda kullanılan bir turbo motordan daha uzun ömürlüdür.   

Atmosferik Motor ve Turbo Motor Farkları Neler?

Motorlar arasındaki farklar birçok konu özelinde incelenebilir. Atmosferik ve turbo motor ise güç, performans, yakıt tüketimi ve benzeri konularda birbirlerinden ayrılırlar. Peki, araç satın alırken atmosferik mi, turbo mu tercih edilmelidir? Bu sorunun cevabına ulaşmak için iki motor tipi arasındaki farklar incelenmelidir. 

• Daha yüksek basınç kullanan turbo motorlarda krank milinin dakikalık dönüş sayısı daha fazladır. Bu da güç ve torkun daha yüksek olmasını sağlar. 

• Turbo motor daha düşük silindir hacmine ihtiyaç duyar. Yani 1.0 turbo motor, 2.0 atmosferik motordan daha fazla güç üretebilir. 

• Yüksek performansı düşük silindir hacmiyle elde etmesinden dolayı turbolu araçlarda daha küçük motor parçaları kullanılır. Bu da aracın daha hafif olmasını sağlar.

• Düşük silindir hacmi ve küçük parçalar, aracın yüksek enerjiye ihtiyaç duymasını önler. Dolayısıyla turbo motorlar atmosferik motorlara göre daha az yakıt tüketir.

• Turbo motorlu araçların düşük devirde bile yüksek tork değerine ulaşabilmesi de atmosferik olanlardan daha az yakıt tüketmelerini sağlar.

• Emisyon değeri atmosferik tipteki motorlara göre düşük olduğu için turbo motor daha çevrecidir.

• Turbo motora sahip olan araçlar daha sessiz çalışır.

Atmosferik ve turbo motor birbirinden farklı çalışma prensiplerine sahiptir. Bu nedenle hangisinin daha verimli olduğu kullanıcı ihtiyaçlarına bağlı bir durumdur. Kullanım tercihlerinize göre motor özelliklerini karşılaştırıp size uygun olanı seçebilirsiniz. Diğer araç motorları hakkında daha detaylı bilgi alabilmek için ise “Yeni Başlayanlar İçin: Araç Motor Çeşitleri ve Özellikleri” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.